1. Thế nào là Rau VietGAP
VietGAP (là cụm từ viết tắt của: Vietnamese Good Agricultural Practices) có nghĩa là Thực hành sản xuất nông nghiệp tốt ở Việt Nam, do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ban hành đối với từng sản phẩm. VietGAP là những nguyên tắc, trình tự, thủ tục hướng dẫn tổ chức, cá nhân sản xuất, thu hoạch, xử lý sau thu hoạch nhằm đảm bảo an toàn, nâng cao chất lượng sản phẩm, đảm bảo phúc lợi xã hội, sức khỏe người sản xuất và người tiêu dùng; đồng thời bảo vệ môi trường và truy nguyên nguồn gốc sản xuất.
Rau VietGap là sản phẩm rau tươi được sản xuất theo quy trình thực hành nông nghiệp tốt (GAP) và được cấp Giấy chứng nhận theo quy định của Bộ Nông nghiệp & PTNT.
Rau VietGAP đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, các yếu tố dư lượng thuốc BVTV, hàm lượng đạm nitrat, các kim loại nặng, số lượng vi sinh và ký sinh trùng đều được kiểm soát ở mức giới hạn cho phép nên không ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng.
2. Lợi ích khi áp dụng VietGAP
- Đối với xã hội: Áp dụng VietGAP làm thay đổi tập quán sản xuất hiện nay, xã hội giảm bớt được chi phí y tế, người dân được sử dụng sản phẩm an toàn vệ sinh thực phẩm nghĩa là đã nâng cao chất lượng cuộc sống của cộng đồng và đảm bảo sự phát triển bền vững của xã hội.
- Đối với nhà sản xuất: Giúp nhà sản xuất phản ứng kịp thời hơn với các vấn đề trong sản xuất liên quan đến an toàn, vệ sinh thực phẩm thông qua việc kiểm soát sản xuất trong các khâu làm đất, chăm sóc cho đến khi thu hoạch, tạo ra sản phẩm có chất lượng cao, ổn định. Những cơ sở sản xuất áp dụng quy trình và được cấp chứng chỉ VietGAP sẽ mang lại lòng tin cho nhà phân phối, người tiêu dùng và cơ quan quản lý.
- Đối với doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu: Nguồn nguyên liệu đảm bảo chất lượng nên sẽ bảo đảm chất lượng đầu ra của sản phẩm, vì thế giữ được uy tín với khách hàng, giảm nguy cơ sản phẩm bị cấm nhập khẩu do không đảm bảo yêu cầu về dư lượng hóa chất.
- Đối với người tiêu dùng: Người tiêu dùng sẽ được sử dụng những sản phẩm có chất lượng an toàn vệ sinh thực phẩm, đó cũng là mục tiêu chính và lợi ích lớn nhất mà VietGAP mang lại.
Sản phẩm Rau an toàn của Hợp tác xã rau, quả Bàu Tròn - Đại An, Đại Lộc
3. Một số lưu ý khi sản xuất rau theo hướng VietGAP
3.1. Chọn đất trồng
- Đất cao, thoát nước thích hợp với sự sinh trưởng của rau.
- Cách xa đường quốc lộ; Cách xa khu dân cư; Cách xa các nhà máy công nghiệp, khu giết mổ tập trung, khu chăn nuôi tập trung, bệnh viện,...
- Đất không được có tồn dư hóa chất độc hại.
3.2. Nguồn nước tưới
- Sử dụng nước giếng khoan, nước tưới không bị ô nhiễm được cơ quan chức năng phân tích xác nhận đủ tiêu chuẩn để sản xuất rau VietGAP.
- Nước rửa rau là nước sinh hoạt, đảm bảo theo yêu cầu nước sạch.
3.3. Giống
- Phải biết rõ lý lịch nơi sản xuất giống. Giống nhập nội phải qua kiểm dịch.
- Chỉ gieo trồng các loại giống tốt và trồng cây con khỏe mạnh, không mang nguồn sâu bệnh.
- Hạt giống trước khi gieo cần được xử lý để diệt nguồn sâu bệnh.
3.4. Phân bón
- Tăng cường sử dụng phân hữu cơ hoai mục bón cho rau.
- Tuyệt đối không bón các loại phân chuồng chưa ủ hoai, không dùng phân tươi pha loãng nước để tưới.
- Sử dụng phân hoá học bón thúc vừa đủ theo yêu cầu của từng loại rau. Cần kết thúc bón trước khi thu hoạch theo thời gian quy định từng loại rau.
3.5. Sử dụng thuốc BVTV và hóa chất
- Chỉ sử dụng thuốc bảo vệ thực vật khi thật cần thiết và theo các yêu cầu sau:
+ Sử dụng thuốc theo nguyên tắc 4 đúng.
+ Sử dụng thuốc trong danh mục cho phép sử dụng; Không sử dụng các loại thuốc cấm, thuốc đã hết hạn sử dụng.
+ Lựa chọn các loại thuốc ít độc với người, thiên địch và động vật khác; ưu tiên sử dụng thuốc chọn lọc, thuốc điều hòa sinh trưởng côn trùng, thuốc sinh học (thuốc vi sinh và thảo mộc)...
+ Tùy theo loại thuốc mà thực hiện theo hướng dẫn về sử dụng và thời gian cách ly.
3.6. Sử dụng một số biện pháp khác
- Sử dụng nhà lưới, nhà kính để che chắn: nhà lưới, nhà kính có tác dụng hạn chế sâu, bệnh, cỏ dại, sương giá, nắng hạn, rút ngắn thời gian sinh trưởng của rau, ít dùng thuốc bảo vệ thực vật.
- Sử dụng màng nilon để phủ đất sẽ hạn chế sâu, bệnh, cỏ dại, tiết kiệm nước tưới, hạn chế sử dụng thuốc bảo vệ thực vật.
3.7. Thu hoạch
Thu hoạch rau đúng độ chín, đúng theo yêu cầu của từng loại rau; đảm bảo thời gian cách ly thuốc BVTV và bón phân lần cuối; loại bỏ lá già héo, trái bị sâu bệnh và dị dạng.
3.8. Sơ chế và kiểm tra
Sau khi thu hoạch, rau sẽ được chuyển vào phòng sơ chế. Ở đây rau sẽ được phân loại, làm sạch. Rửa kỹ rau bằng nước sạch, dùng bao túi sạch để chứa đựng.
3.9. Vận chuyển: Sau khi đóng gói, rau sẽ được niêm phong và vận chuyển đến cửa hàng hoặc trực tiếp cho người sử dụng.
3.10. Bảo quản và sử dụng: Rau được bảo quản ở cửa hàng ở nhiệt độ 20oC và thời gian lưu trữ không quá 2 ngày. Rau an toàn có thể sử dụng ngay không cần phải ngâm nước muối hay các chất làm sạch khác.
* Ghi chép: Đây là yêu cầu bắt buột và rất cần thiết cho người sản xuất, phải ghi chép lại tất cả các khâu sản xuất, loại giống, phân, thuốc liều lượng và thời gian sử dụng. Ghi chép vừa đảm bảo để truy nguyên nguồn gốc vừa giúp người sản xuất quản lý vật tư mình đã sử dụng, qua đó hạch toán kinh tế cũng như làm cơ sở điều chỉnh cho hợp lý hơn.
4. Một số cơ sở sản xuất rau sạch, rau VietGAP trên địa bàn tỉnh Quảng Nam
- Hợp tác xã rau sạch Mỹ Hưng: Thôn Hưng Mỹ, xã Bình Triều, huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam.
- Hợp tác xã rau, quả Bàu Tròn: Thôn Bàu Tròn, xã Đại An, huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam.
- Hợp tác xã Nông nghiệp Cẩm Hà (Trà Quế): Thôn Cửa Suối, xã Cẩm Hà, thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam.
- Hợp tác xã sản xuất dịch vụ Nông nghiệp và Kinh doanh Tổng hợp Đại Cường: Thôn 10, xã Đại Cường, huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam.