Sản phẩm của cây măng tây là đoạn thân non, có hàm lượng dinh dưỡng khá cao, gồm nước chiếm 83%, chất khô 17%, trong đó:  protein 2,2%, đường 1.2%, chất xơ 2,3% và nhiều khoáng chất như kali, magnê, canxi, sắt, kẽm, selenium, đồng, phospho,... Ngoài ra, chúng còn chứa rất nhiều loại vitamin quan trọng như vitamin K, C, A, Pyridoxine (B6), Riboflavin (B2), Thiamin (B1) và các chất khác như Triptophan, Folate,...

          1. Chọn giống:

          2. Lượng giống, mật độ và thời vụ:

          -  Lượng giống trung bình từ 18.000 – 20.000 cây/ha. Mật độ khoản 900 – 1.000 cây/ sào; Trồng cây cách cây 40 – 50 cm,  hàng cách hàng 1,0 -1,2 m.

- Măng tây xanh có thể trồng được quanh năm nếu chủ động được nguồn giống và nước tưới.

- Măng tây được trồng bằng hạt (chủ yếu là hạt lai F1) thời gian gieo trồng, chăm sóc cây con trong vườn ươm khoảng 2 – 3 tháng,  sau khi cây cao được 25 – 30 cm đem trồng ra ruộng sản xuất. Sau 5 – 6 tháng trồng nếu chăm sóc tốt cây bắt đầu cho măng.

3. Xử lý hạt giống và ươm cây giống:

          - Xử lý hạt giống: Hạt giống được xử lý bằng nước ấm (2 sôi +3 lạnh ), nhiệt độ khoảng 54⁰C ngâm trong 12 giờ, sau đó vớt ra, chà rửa thật sạch, để ráo, đem ủ trong khăn vải khoảng 12 giờ cho hạt nức nanh, đem gieo vào bầu hoặc gieo trực tiếp ra đất vườn ươm.

          - Ươm hạt giống vào bầu: Bầu bằng bao polyetylen có kích thước 7 x 12cm, có đục lỗ thoát nước. Vật liệu cho vào bầu gồm: đất sạch + tro trấu + phân chuồng ủ hoai (theo tỷ lệ 3 đất: 1 phân), có thể xử lý dất bầu bằng thuốc trừ bệnh và côn trùng trước khi sử dụng.

          Gieo hạt, hạt giống sau khi được xử lý đã nức nanh đem gieo vào bầu. Do hạt rất nhỏ nên chúng ta phải dùng một cây que chọc lổ sâu khoảng 0,5 – 1cm   chính giữa bầu đưa hạt giống vào và lấp nhẹ cho khuất hạt. Tưới nhẹ cho đủ ẩm, có thể dùng giàn che để hạn chế mưa nắng trong giai đoạn đầu. Sau khi gieo khoảng 7 ngày cây sẽ mọc và phát triển.

- Ươm hạt giống trực tiếp ra đất: Đất được cày bừa kỹ, bón 7 – 8 kg vôi bột; Bón lót: 150kg phân vi sinh hoặc phân chuồng ủ hoại mục (nếu có điều kiện nên xử lý với chế phẩm Trichoderma), 4 – 5 kg phân lân  trên 100m². Tiến hành lên luống cao 20-25cm rộng 0,8 - 1m. Rạch hàng sâu 1-1,5cm, hàng cách hàng 15 cm, cây cách cây 10 cm. Hạt nứt nanh ta tiến hành trồng lấp đất mỏng và dùng bình phun tưới cho hạt không bị xê dịch hoặc hệ thống tưới phun mưa.

Cây giống Măng tây xanh trong vườn ươm

- Trong giai đoạn này cần chăm sóc kỹ, nhổ cỏ, bón phân tưới nước để cây sinh trưởng tốt. Hoà phân urê nồng độ 1% tưới cho cây 10 ngày/lần.      

4. Làm đất:

          Đất trồng măng tây cần được cải tạo mặt bằng, tạo mặt ruộng bằng phẳng, dọn sạch tàn dư cây trồng vụ trước, cỏ dại … lên luống rộng 0,8 – 1,0m, rãnh sâu 20 – 30 cm.

          Nếu đất có thành phần cơ giới nặng: Lấy lớp đất mặt, đào sâu 50 cm, lớp đất mặt trộn với phân chuồng hoai mục, để cải tạo đất trồng.

          5. Phân bón:

          Lượng phân bón cân đối, hợp lý sẽ giúp cây sinh trưởng, phát triển tốt, ít nhiễm sâu bệnh, cho măng non, đường kính măng lớn, hợp ý người tiêu dùng và có giá cao hơn.

          * Bón lót (tính cho 500m²): 500 kg phân chuồng hoai mục (nếu có điều kiện nên xử lý với chế phẩm Trichoderma), 2 – 3 kg urea, 2 – 3 kg Kali, 20 – 25 kg Phân lân, 20 – 25 kg Vôi.

          Sau khi lên luống, tiến hành rạch hàng và bón toàn bộ lượng phân trên, phân chuồng bón sau cùng và lấp đất, sau đó đặt bầu trồng. Lượng vôi bón trước khi làm đất lần cuối, bằng cách vãi đều mặt ruộng.

          * Bón thúc:

          -  Sau khi trồng 15 -20 ngày: Chọn giữ lại 4 - 6 cây mẹ khỏe mạnh trên 1 bụi, tỉa bỏ cây nhỏ, cây già và cây bị sâu bệnh. Làm sạch cỏ non, xới xáo vun gốc, bón thúc 5 - 7 kg N-P-K (16:16:8), theo dõi phòng trừ sâu bệnh hại.

          -  Sau khi trồng 40 ngày: Cây phát triển thêm nhiều thân mới. Chọn giữ lại 4 - 6cây mẹ khỏe mạnh trên 1 bụi, tỉa bỏ cây nhỏ, cây già và cây bị sâu bệnh. Làm sạch cỏ non, xới xáo vun gốc, bón thúc 5 - 7 kg N-P-K (16:16:8), theo dõi phòng trừ sâu bệnh hại.

          -  Sau khi trồng 60 ngày: tiến hành xới xáo và bón phân. Bón 5 – 7 kg bón N-P-K (16:16:8), kết hợp làm cỏ vun gốc nhẹ, tỉa nhánh gốc và tỉa bớt các cây nhỏ, theo dõi phòng trừ sâu bệnh hại.

          -  Sau khi trồng 90 ngày: tiến hành xới xáo và bón phân. Bón 5 – 7 kg N-P-K (16:16:8), kết hợp làm cỏ vun gốc nhẹ, tỉa nhánh gốc và tỉa bớt các cây nhỏ, theo dõi phòng trừ sâu bệnh hại.

          -  Tiếp tục chăm sóc, cứ sau 15 – 20 ngày tiến hành bón thúc 5 – 7 kg N-P-K (16:16:8), bón thêm phân chuồng hoai mục ủ với men Trichoderma,  kết hợp làm cỏ vun gốc nhẹ, tỉa nhánh gốc và tỉa bớt các cây nhỏ, cây già yếu để lại 4 – 6 cây mẹ khỏe mạnh, theo dõi phòng trừ sâu bệnh hại.

        -  Sau khi trồng 135 – 140 ngày (> 4,5 tháng): Chăm sóc đúng kỹ thuật và đủ dinh dưỡng, từ giai đoạn này cây sẽ bắt đầu trổ măng. Đón đầu lứa măng tơ này,khi quan sát thấy cây mẹ phát triển tốt, đường kính thân cây đạt >10-12mm (lớn hơn điếu thuốc lá), lá chuyển sang màu xanh đậm thì chọn giữ lại 2-3 cây mẹ khỏe mạnh, tiến hành cắt hạ bớt ngọn cây măng ở độ cao 1,20 m để kích thích việc trổ măng, kết hợp dưỡng cành lá thật sum suê để lấy ánh nắng quang hợp nuôi dưỡng cây măng, tỉa bỏ cây già, cây bị sâu bệnh, cây nhỏ và cành lá phát sinh ở phần gốc khoảng 40 - 50 cm để thông thoáng gió phòng tránh bệnh hại cho cây, làm sạch cỏ dại, xới xáo vun đất tử gốc, bón thúc 10 - 15 kg N-P-K (16:16:8), theo dõi phòng trừ sâu bệnh hại.

        Sau khi cắt hạ bớt ngọn 5 - 10 ngày, cây bắt đầu trổ măng tơ. Cần tiến hành thu hoạch hết lứa măng này (bất kể đạt hay không đạt chất lượng) để cây măng có chỗ trống chuẩn bị cho ra đời lứa măng kế tiếp nhiều hơn và khỏe mạnh hơn.

          * Bón trong thời kỳ cây cho măng:

          Tiến hành xới xáo kết hợp bón phân và vun gốc. Có thể kết hợp phun các loại phân bón lá để kích thích cây phát triển. Trong thời gian đang thu hoạch thì không cần thiết phải bón phân.

          Sau mỗi chu kỳ khai thác từ 3 – 3,5 tháng phải ngưng thu hoạch để thay thế cây mẹ khác. Sau khi chấm dứt thu hoạch tiến hành bón phân với liều lượng như trên, sau khi bón khoảng 35 – 40 ngày thì cây bắt đầu cho măng tiếp tục chu kỳ thu hoạch mới.

          Thu hoạch lứa măng tơ mỗi ngày, được 12 - 15 ngày thì bón thúc 5 – 7 kg N-P-K (16:16:8), thu hoạch tiếp 12 - 15 ngày nữa thì phải tạm ngưng thu hoạch măng ngay. Không nên thu hoạch lứa măng tơ kéo dài quá 25 - 30 ngày (1 tháng) để tránh cho cây không bị mất sức, suy kiệt, làm ảnh hưởng năng suất, chất lượng các lứa măng sau.

          * Bón phân trong chu kỳ dưỡng cây mẹ thay thế:

          - Sau khi tạm ngưng thu hoạch lứa măng tơ 12-15 ngày, khi quan sát thấy cây mẹ thay thế vừa đủ lớn, bắt đầu bung tàn cành lá thì tiến hành tỉa bỏ cây mẹ già, cây bị sâu bệnh, cây nhỏ và cành lá phát sinh ở phần gốc khoảng 40-50cm để thông thoáng gió phòng tránh bệnh hại cho cây, xới xáo vun đất đậy gốc, làm sạch cỏ non, đồng thời bón thúc 5 – 7 kg N-P-K (16:16:8), kết hợp phun thuốc phòng ngừa nấm bệnh, sâu hại cây (nếu phát hiện). Khoảng 15-20 ngày sau, khi quan sát thấy đường kính thân cây mẹ thay thế đạt  >10-12mm (lớn hơn điếu thuốc lá) + lá chuyển sang màu xanh đậm thì tiến hành cắt hạ bớt ngọn cây măng ở độ cao 1,20m để kích thích trổ măng (dưỡng cành lá cho thật sum suê để quang hợp với ánh nắng nuôi dưỡng cây); bón thúc 400 – 500 kg phân chuồng hoai mục + 5 – 7 kg N-P-K (16:16:8). Sau khi cắt hạ ngọn 5-10 ngày, cây sẽ cho lứa măng mới, bắt đầu thu hoạch lứa măng thứ 2 kéo dài khoảng 2 tháng; Sau đó nghỉ dưỡng cây mẹ khoảng 1 tháng, rồi thu hoạch tiếp lứa măng thứ 3 kéo dài khoảng 3 tháng. Cứ thế, tiếp tục dưỡng cây và thu hoạch các lứa măng tiếp theo.

          - Tỉa định cây: Sau khi thu hoạch các lứa măng trong năm thứ 1, ở mỗi bụi măng chỉ cần giữ lại khoảng 2-3 chồi măng lớn, khỏe mạnh, sạch bệnh để làm cây mẹ thay thế. Ở các lứa măng sau, năm thứ 2 sẽ giữ lại 3-4 chồi măng làm cây mẹ thay thế; năm thứ 3 sẽ giữ lại 4-5 chồi măng làm cây mẹ thay thế; năm thứ 4 sẽ giữ lại 5-6 chồi măng làm cây mẹ thay thế; năm thứ 5 sẽ giữ lại 6-7 chồi măng làmcây mẹ thay thế. Làm như vậy sản lượng và chất lượng măng sẽ tăng dần lên.

          Trong 1 chu kỳ dưỡng cây mẹ thay thế kéo dài 30-35 ngày, cần bón thúc 15 ngày/lần bón thúc 400 – 500 kg phân chuồng hoai mục + 5 – 7 kg N-P-K (16:16:8). Lượng phân này sẽ tăng dần lên theo sức lớn của các lứa cây sẽ cho măng lớn hơn, nhiều hơn ở các năm sau.

        6. Tưới, tiêu thoát nước:

        Măng tây xanh là cây cho thu hoạch chồi măng non mỗi ngày để làm thực phẩm rau ăn cao cấp, vì thế rất cần được cung cấp đều đặn, đầy đủ nước tưới hàng ngày ở tất cả các giai đoạn sinh trưởng. Bên cạnh phân bón, nước tưới là một yếu tố quyết định cho năng suất măng nhiều hay ít. Nếu đất nặng thì số lần tưới ít, nếu đất nhẹ thì cần tưới thường xuyên hơn. Mùa nắng phải tưới thường xuyên mỗi ngày, giữ đều độ ẩm của đất khoảng 65-70% để có măng ngọt, mềm với năng suất, chất lượng cao. Mùa mưa phải chú ý tiêu thoát nước cho thật tốt, tuyệt đối không được để úng ngập quá 24 giờ, sẽ làm đầu chồi măng biến dạng cong vẹo, gốc rễ cây măng và chồi măng phát bệnh, hư thối, cây sẽ không cho măng hoặc măng bị giảm chất lượng đáng kể không thể thu hoạch được.

        Có thểvtưới thấm qua rãnh là biện pháp thường được dùng vì ít tốn kém; Tưới nhỏ giọt, tưới ngầm hoặctưới phun sương. Cách tưới phun có thể làm phát sinh nhiều cỏ dại, đến giai đoạn cây cho măng có thể làm hỏng măng chưa thu hoạch nếu không kịp chụp nón bảo vệ lá đài trên đầu các chồi măng (cần tạo ra các mũ chụp hình chóp nón cao khoảng 6-8cm bằng nhựa). Cách tưới rãnh có thể hạn chế được cỏ dại, nhưng sau khi tưới nếu gặp trời mưa to hay gây ra hiện tượng úng ngập làm hỏng mầm các chồi măng non.

        Chồi măng sinh sôi và phát triển chủ yếu vào ban đêm.Vì vậy, không được tưới nước cho cây măng tây xanh sau 17 giờ chiều mỗi ngày,vì nước tưới (hoặc nước trời mưa to vào buổi tối nếu có) sẽ làm cong vẹo đầu chồi măng, làm ảnh hưởng, ức chế việc sinh sôi nảy nở các chồi măng vào buổi tối hôm đó, làm giảm hoặc mất sản lượng măng vào ngày hôm sau. Chỉ nên tưới nước cho cây măng tây xanh vào các buổi sáng sớm mỗi ngày, sau khi đã thu hoạch xong lứa măng hàng ngày vào mỗi buổi sáng.

Măng tây xanh được trồng phủ bạt và hệ thống tưới nhỏ giọt

          7. Cắm cọc, giăng dây chống đổ ngả cây:

        Trong quá trình sinh trưởng và phát triển, cây măng sẽ cao lớn, tăng dần số lượng thân cây trên một bụi và bung tán rất rộng. Lứa thân cây thời gian sau sẽ to hơn lứa thân cây thời gian trước, rất dễ làm đổ ngả cây trồng. Để giúp cây măng đứng thẳng, cần phải giăng dây chống đổ ngả cây. 

Cắm cọc, giăng dây chống đổ, ngã

          Cách làm: Trên cùng hàng cây trồng, chen giữa các cây măng, tiến hành cắm các cọc tre đường kính khoảng 5cm, cao khoảng 120cm, cách nhau 3-4m. Dùng dây cước nilon chắc chắn giăng thành hàng đôi (kẹp cây măng ở giữa), cách mặt liếp ở độ cao 50cm; rồi giăng thêm dây hoặc nâng dần đôi dây lên cao khoảng 75cm, 90cm, 100cm tuỳ theo độ cao lớn của cây để giữ cây luôn đứng thẳng.

          8. Thu hoạch và phân loại măng:

          * Thu hoạch măng:

          Việc thu hoạch sản phẩm măng tây xanh khá đơn giản. Khi các chồi măng nhú lên cao khỏi mặt đất khoảng 25cm - 30cm là lúc cần phải thu hoạch ngay để có được sản phẩm măng chất lượng cao. Sau khi thu hoạch, không nên để măng tây xanh tiếp xúc với ánh nắng làm cho chồi măng nhanh chóng bị già hóa, măng sẽ có nhiều xơ, mất dinh dưỡng, giảm chất lượng và mất giá trị thương phẩm. Thời gian thu hoạch măng tây xanh là buổi sáng, thường từ 5-9 giờ sáng mỗi ngày, trước khi mặt trời mọc để măng tránh tiếp xúc với ánh nắng.

        Vì vậy, ngay sau khi thu hoạch, cần tiến hành sơ chế phân loại, rửa sạch, cắt cỡ, cột thành bó xong phải chuyển giao ngay cho đơn vị thu mua để họ còn kịp thời gian chế biến, bảo quản lạnh và phân phối ra thị trường, hoặc xuất khẩu. Măng đã thu hoạch nếu chưa sử dụng ngay cần phải được bảo quản lạnh 2⁰ C hoặc cắm chân măng vào 3-5cm nước (đá) lạnh. Để đứng cây măng tây xanh vào dụng cụ đựng, tránh để nằm sẽ dập nát măng.

Sản phẩm MTX tại Điện Dương – Điện Bàn

          * Phân loại măng:

          Đường kính gốc và độ dài chồi măng là tiêu chuẩn phân loại sản phẩm măng tây xanh:

        - Măng loại 1: Đường kính thân măng cỡ >10mm-30mm, dài 25cm, thân thẳng không cong vẹo, không sâu bệnh, đạt tiêu chuẩn rau an toàn cho người.

        - Măng loại 2: Đường kính thân măng cỡ 5mm-10mm, dài 22cm, thân thẳng không cong vẹo, không sâu bệnh, đạt tiêu chuẩn rau an toàn cho người./.